Điều này liên quan đến lý thuyết của luân hồi và nghiệp. Theo đó, sáu đường (lục đạo) bao gồm: địa ngục, ngạ quỷ, súc sinh, người, a-tu-la, và trời. Mỗi đường biểu thị một kiếp sống khác nhau mà chúng sinh có thể tái sinh vào, tùy thuộc vào nghiệp lực của họ.
Tâm thức của con người, hay thức uẩn, chứa đựng tất cả các hành động, suy nghĩ và ý định, tạo nên nghiệp lực. Nghiệp lực này sẽ quyết định việc tái sinh vào một trong sáu đường. Ngay cả khi còn sống, thông qua tâm thức, con người có thể trải nghiệm các khổ đau tương tự như bị “đọa” vào một trong các đường này, nếu họ bị chi phối bởi lòng tham, sân hận, và si mê.
Để thoát khỏi vòng luân hồi, Phật giáo khuyến khích việc tu tập để cắt đứt vô minh và ái dục, những nguyên nhân chính của sự tái sinh. Khi vô minh và ái dục bị cắt đứt hoàn toàn, chúng sinh có thể đạt được Niết-bàn, trạng thái giải thoát khỏi mọi khổ đau và tái sinh.
Nói cách khác, mặc dù chưa chết, nhưng thông qua tâm thức, con người có thể tạo ra một thực tại giống như đang sống trong một trong sáu đường của luân hồi, và điều này phản ánh sự thật rằng chúng ta đang sống trong một thế giới mà nghiệp lực của chúng ta tạo ra và quyết định. Đây là một quan điểm sâu sắc và phức tạp, đòi hỏi sự hiểu biết và tu tập liên tục để có thể nhận thức.
Một ví dụ cụ thể về việc “đọa vào 6 đường dù đang còn sống” trong Phật giáo có thể được hiểu qua trường hợp của một người đang sống nhưng tâm trí họ luôn bị ám ảnh bởi lòng tham, sân hận, và si mê. Hãy tưởng tượng một người kinh doanh thất bại, họ không chỉ mất tiền bạc mà còn cảm thấy mất mát, tức giận và đau khổ. Tâm trạng này tương tự như họ đang sống trong cảnh ngục tù của địa ngục, nơi mà theo Phật giáo, chúng sinh phải chịu đựng sự đau đớn vì nghiệp lực xấu của mình.
Một người luôn cảm thấy thèm khát và ham muốn, không bao giờ cảm thấy đủ dù họ có đủ mọi thứ vật chất trên đời, có thể được ví như đang sống trong cảnh ngục của ngạ quỷ, nơi mà theo Phật giáo, chúng sinh phải chịu đựng sự thiếu thốn và khao khát không bao giờ được thỏa mãn.
Những sinh vật trong cõi súc sanh được đánh dấu bằng sự vô minh, ngu si, thành kiến và rất tự mãn. Họ sống hoàn toàn theo bản năng, không có khả năng phân biệt tốt – xấu, thiện – ác, và thường né tránh những điều mới mẻ hay khác biệt. Vì vậy, nếu tâm thức của một người đang hiện lên những đặc điểm như vô minh, ngu si, thành kiến, tự mãn, và họ sống hoàn toàn theo bản năng mà không phân biệt được tốt xấu, thiện ác, thì có thể nói rằng họ đang rơi vào trạng thái tương tự như đang ở trong cõi súc sanh.
Một người luôn cảm thấy tức giận và hận thù, luôn muốn chiến đấu và xung đột với người khác, có thể được ví như đang sống trong cảnh ngục của a-tu-la, nơi mà theo Phật giáo, chúng sinh phải chịu đựng sự xung đột và chiến tranh không ngừng.
Và một người luôn cảm thấy hạnh phúc, yêu thương và bình an, dù họ không có nhiều vật chất, có thể được ví như đang sống trong cảnh của loài người hoặc chư thiên, nơi mà theo Phật giáo, chúng sinh có thể trải nghiệm sự an lạc và hạnh phúc.
Những ví dụ này cho thấy rằng, dù chưa chết, nhưng thông qua tâm thức, con người có thể tạo ra một thực tại giống như đang sống một trong sáu đường của luân hồi.
ChuaPhuocQuang.com