Nam Mô Bổn Sư Thích Ca Mâu Ni Phật. Kính chào quý vị. Hôm nay, chúng ta sẽ cùng nhau bàn về một chủ đề rất quan trọng trong cuộc sống, đó là “Biết cách sống sẽ mang lại cuộc sống rất tự tại và hạnh phúc”.
Chúng ta bắt đầu bằng việc đề cập đến “ảo tưởng và lăng kính chủ quan”. Trong cuộc sống, chúng ta thường có xu hướng nhìn nhận mọi việc qua lăng kính chủ quan của mình, bị ảnh hưởng bởi những suy nghĩ, cảm xúc và kinh nghiệm cá nhân. Điều này dễ dẫn đến những ảo tưởng, khiến chúng ta không nhìn thấy sự thật khách quan.
Để minh họa cho điều này, tôi đưa ra một câu chuyện rất đáng suy ngẫm về một chàng trai bị mù. Anh sống trong bóng tối và xây dựng trong tâm trí mình hình ảnh về một cô gái hoàn mỹ dựa trên những gì anh nghe và cảm nhận. Nhưng khi anh được nhìn thấy bằng đôi mắt thật, hình ảnh thực tế khác xa với những gì anh đã tưởng tượng, khiến anh bị vỡ mộng. Câu chuyện này cho chúng ta thấy sự khác biệt giữa thế giới trong tâm trí và thực tế bên ngoài.
Chúng ta tiếp tục phân tích rằng cuộc sống luôn có hai góc nhìn: “những gì ta thấy trước mắt và những gì ta tưởng tượng trong tâm trí”. Trong Phật pháp, chúng ta, những người phàm phu, thường được ví như người mù, không nhận thức được những chân lý như vô thường, khổ, và vô ngã. Chúng ta bị vướng mắc vào những ảo tưởng về một cuộc sống thường hằng, hạnh phúc vĩnh cửu và một cái tôi bất biến.
Để có được cuộc sống tự tại và hạnh phúc, chúng ta cần phải tỉnh thức, nhận ra rằng mình đang sống trong một giấc mơ, dù là giấc mơ tốt đẹp hay tồi tệ, thì nó vẫn chỉ là mộng ảo. “Để biến giấc mơ thành hiện thực, điều đầu tiên cần làm là thức tỉnh”. Điều này có nghĩa là chúng ta cần phải thoát khỏi những ảo tưởng, nhìn nhận mọi thứ bằng trí tuệ sáng suốt, thấy rõ bản chất thật của cuộc sống.
Vậy làm thế nào để có được sự tỉnh thức và sống một cuộc sống hạnh phúc và tự tại? Phật giáo đưa ra lời khuyên rằng: “Cuộc sống sẽ mang lại hạnh phúc và tự tại nếu chúng ta biết sống với sự hiểu biết đúng đắn, phân biệt rõ giữa thiện và ác, và sống sao cho phù hợp với những nguyên tắc đạo đức”. Điều này có nghĩa là chúng ta cần phải tu tập, học hỏi giáo lý của Phật pháp để có được trí tuệ, phân biệt được đúng sai, thiện ác, và sống một cuộc sống đạo đức, không làm tổn hại đến mình và người khác.
“Hãy ngồi lại, suy ngẫm, và nhìn nhận bản thân trong ánh sáng của chân lý”. Đây là một lời khuyên rất quan trọng. Chúng ta cần dành thời gian để tĩnh lặng, suy ngẫm về cuộc sống, về bản thân mình, nhìn nhận mọi việc dưới ánh sáng của chân lý, tức là nhìn nhận mọi việc đúng như nó là, không bị che mờ bởi những ảo tưởng. “Chỉ khi đó, chúng ta mới có thể sống một cuộc sống thực sự hạnh phúc và an nhiên”.
Tóm lại, Phật giáo muốn nhắn nhủ chúng ta rằng, để có được cuộc sống tự tại và hạnh phúc, chúng ta cần phải tỉnh thức, thoát khỏi những ảo tưởng, nhìn nhận mọi việc bằng trí tuệ sáng suốt, phân biệt thiện ác và sống một cuộc sống đạo đức. Chỉ khi đó, chúng ta mới có thể tìm thấy sự bình an và hạnh phúc đích thực trong cuộc sống.