Nam mô Bổn Sư Thích Ca Mâu Ni Phật. Kính chào quý vị. Hôm nay, chúng ta cùng nhau suy ngẫm về một câu nói rất ý nghĩa: “Đời dạy ta nắm giữ, đạo dạy ta buông bỏ.” Câu nói này gói gọn một sự thật sâu sắc về cách nhìn nhận cuộc sống giữa đời thường và đạo lý.
Đúng vậy, cuộc sống đời thường thường hướng con người ta đến việc nắm giữ, chiếm đoạt. Chúng ta cố gắng tranh giành danh lợi, tiền tài, địa vị, sắc đẹp… Càng mong cầu, càng khẩn khoản, chúng ta lại càng cảm thấy mệt mỏi, bất an. Có tiền thì lo giữ tiền, sợ mất mát; có sắc đẹp thì lo lắng bị người khác dòm ngó, ganh tị. Những lo toan, tính toán này khiến tâm hồn chúng ta không bao giờ được thanh thản.
Ngược lại, đạo lý, đặc biệt là Phật pháp, lại nhẹ nhàng nhắc nhở chúng ta “buông” đi. Buông bỏ không phải là từ bỏ trách nhiệm hay sống buông thả, mà là buông bỏ những chấp trước, những tham lam, những sân hận, những si mê đang trói buộc tâm hồn. Người tu hành không quý trọng tiền tài, sắc đẹp như người đời, mà quý trọng cái tâm thiện lành, thanh tịnh.
Hạnh phúc ở ngay đây thôi!
Thực ra, hạnh phúc hay khổ đau đều xuất phát từ cách chúng ta nhìn nhận mọi thứ. Cùng sống trong một thế giới, nhưng có người luôn cảm thấy an lạc, hạnh phúc, trong khi người khác lại chìm trong khổ sở, bất an. Tất cả là do tâm. Ai cũng hiểu rằng cuộc sống này vô thường, như một giấc mộng ngắn ngủi, mọi thứ đều biến đổi, hợp rồi tan. Luật nhân quả rất rõ ràng: gieo nhân nào gặt quả ấy, không ai có thể tránh khỏi. Vậy mà tại sao chúng ta cứ mãi so đo hơn thua, chấp vào cái “tôi” nhỏ bé, ích kỷ, để rồi tự tạo ra muôn vàn phiền não?
Học Phật để nghĩ cho thông
Để có thể nhìn nhận mọi việc một cách thấu đáo, chúng ta cần phải học Phật. “Không học Phật thì mãi mãi không hết ngu, không tu thì không hết khổ.” “Nghĩ thông” ở đây không phải là nghĩ theo kiểu thế gian, mà là nghĩ theo nhân quả, theo lẽ phải. Hiểu được nhân quả, chúng ta sẽ hiểu rằng mình sinh ra trong cuộc đời này là để trả nghiệp, để trải nghiệm những bài học. Khi nghiệp đến, chúng ta vui vẻ đón nhận, không oán than, trách móc, đó mới là người “nghĩ thông”. Hiểu được vô thường, chúng ta sẽ không quá bám chấp vào những thứ bên ngoài, biết rằng khi chết đi, của cải, quyền lực cũng chẳng thể mang theo, chỉ có công đức, những việc thiện lành mới là hành trang theo ta sang thế giới bên kia.
Buông bỏ để tìm bình an
“Phước ai nấy hưởng, nghiệp ai nấy mang.” Đây là một chân lý. Khi nghiệp đến, chúng ta vui vẻ đón nhận, không than không trách, đó là cách để không tạo thêm khổ đau. Thay vì lo lắng, sợ hãi về nghiệp chướng, chúng ta hãy tập trung tu tâm dưỡng tính, làm nhiều việc thiện. Buông bỏ được lòng tham, sự so sánh hơn thua, tâm chúng ta sẽ được bình yên. Sống đúng theo luật nhân quả, tâm sẽ an yên như mặt hồ phẳng lặng. Chúng ta không cần một cuộc sống giàu sang phú quý, chỉ cần một cuộc sống an lành, đêm về ngủ ngon giấc là đủ. Đừng để những thứ phù phiếm bên ngoài làm xáo trộn tâm hồn.
Tâm bình an là món quà cho mọi người
Khi tâm chúng ta an lạc, tự khắc sẽ lan tỏa sự bình an đến những người xung quanh. Người có tâm thiện lành, không sân si, sợ hãi, sẽ mang lại cảm giác bình yên, tin cậy cho người khác. Tu tập là để tâm không bị chi phối bởi những thứ bên ngoài. Đạo Phật là đạo của trí tuệ, giúp chúng ta nhìn vào cuộc đời và nhận ra rằng giận hờn, đau khổ chỉ mang lại mệt mỏi cho chính mình và người khác. Hãy buông bỏ những điều đó để tâm được thanh thản, an lạc, hạnh phúc.
Tóm lại:
Hiểu được nhân quả, sống không chấp trước, tâm sẽ bình an. Tâm bình an thì cuộc sống cũng an lạc, hạnh phúc. Hãy chăm chỉ tu tập, giữ tâm an nhiên tự tại, sống trong chánh niệm để cuộc sống thêm ý nghĩa.
Nhạc đời, lời đạo
Lời bài hát “Lắng Đọng Tâm Tư” của cố nhạc sĩ Trịnh Công Sơn cũng mang ý nghĩa tương tự, hòa quyện giữa nhạc đời và lời đạo. Hãy mỉm cười vì ta đang sống, mở lòng ra xua tan mọi khổ đau, tô thêm sắc màu tươi vui cho cuộc sống. Khi tâm được giải thoát, không còn vướng bận, chúng ta sẽ sống an lạc tự tại trong ánh sáng của Phật pháp. Kệ người đời tranh giành danh lợi, chúng ta cứ buông xả hết phiền muộn, lo tu tập để tìm thấy niềm vui chân thật. Kệ người đời đắm chìm trong dục vọng, chúng ta cứ bình thản ngắm nhìn bầu trời xanh. Nam mô A Di Đà Phật.
CHÙA PHƯỚC QUANG 