Nam Mô Bổn Sư Thích Ca Mâu Ni Phật. Kính chào quý vị Phật tử, cùng các thiện hữu tri thức đang tìm cầu con đường giác ngộ. Hôm nay, chúng ta sẽ cùng nhau bàn luận, làm sáng tỏ về một vấn đề quan trọng trong pháp môn tu tập, đó là: Niệm Phật đúng cách – Giải thoát khỏi những hiểu lầm phổ biến.
Niệm Phật – Ý Nghĩa Chân Chính
Trong thực tế, vẫn còn nhiều người hiểu chưa đúng, chưa trọn vẹn về pháp môn niệm Phật. Một số người cho rằng, niệm Phật chỉ đơn giản là đọc thầm danh hiệu Phật, hoặc tưởng tượng ra hình ảnh Đức Phật với vầng hào quang rực rỡ. Tuy nhiên, Đức Phật dạy rằng, niệm Phật thực chất là nghĩ tưởng, quán chiếu đến những phẩm tính tốt đẹp, những công hạnh thù thắng của Ngài.
Tương tự như vậy, niệm Pháp là nhớ nghĩ, quán chiếu đến những phẩm chất cao quý, vi diệu của Chánh Pháp, những lời dạy giải thoát của Đức Thế Tôn. Niệm Tăng là tưởng nhớ, quán chiếu về đức hạnh thanh cao, phạm hạnh trong sạch của các bậc Thánh Tăng, những người đang đi trên con đường giác ngộ giải thoát.
Khi tâm chúng ta hướng về, nghĩ tưởng đến những điều thiện lành, thanh tịnh như vậy, tự nhiên tâm sẽ sinh khởi niềm hoan hỷ, an lạc và dần dần đi vào trạng thái thanh tịnh, định tĩnh. Đó chính là lợi ích thù thắng của pháp môn niệm Phật.
Những Hiểu Lầm Phổ Biến Về Niệm Phật
Đáng tiếc thay, nhiều người đã hiểu sai, đã biến pháp môn niệm Phật trở thành một hình thức thiền định, cố gắng tưởng tượng ra hình ảnh Đức Phật hiện ra với hào quang chói lọi. Cách thực hành này không những không đúng với lời Phật dạy, mà còn khiến cho việc tu tập trở nên viển vông, huyễn hoặc, xa rời mục đích giác ngộ chân chính.
Chúng ta cần phải hiểu rõ rằng, niệm Phật không phải để mong cầu đạt đến những trạng thái định như các phương pháp thiền khác, càng không phải để cầu xin tha lực gia hộ, mà mục đích chính là để tâm mình nương tựa, học hỏi theo những phẩm tính tốt đẹp, thanh tịnh của chư Phật, chư Bồ Tát, từ đó tìm thấy sự an lạc, giải thoát trong chính nội tâm.
Giới – Định – Tuệ: Con Đường Tu Tập Chân Chính
Giới – Định – Tuệ là con đường tu tập, là ba môn học căn bản dẫn đến giác ngộ trong giáo lý nhà Phật. Giới là những quy định, những nguyên tắc đạo đức, giúp hành giả ngăn ngừa những hành động sai trái, giữ gìn thân tâm thanh tịnh. Tuy nhiên, không có nghĩa rằng, chỉ cần giữ giới là tự động sinh ra định, và có định rồi là tự động sinh ra tuệ.
Đây là một sự hiểu lầm nghiêm trọng, khiến nhiều người bị mắc kẹt trong vòng luẩn quẩn của sự tu tập hình thức, mà không hiểu rõ bản chất thực sự của Giới – Định – Tuệ. Giữ giới là để tạo nền tảng cho định phát sinh, nhưng định không tự nhiên mà có, cần phải có phương pháp tu tập đúng đắn. Và tuệ giác cũng vậy, không tự nhiên sinh ra từ định, mà phải được vun bồi từ sự học hỏi, tư duy, quán chiếu Chánh Pháp.
Thanh Lọc Tâm Ý – Nhận Diện Bản Chất Của Phiền Não
Khi nói đến việc thanh lọc tâm ý, chúng ta không nên hiểu đơn giản là chỉ cần ngồi thiền cho tâm yên tĩnh, lắng đọng là đủ. Thanh lọc tâm ý thực sự là phải nhận diện, quán chiếu rõ ràng bản chất của tham, sân, si và bản ngã, từ đó không còn bị chúng sai sử, chi phối.
Tâm của chúng ta vốn dĩ trong sáng, thanh tịnh, giống như mặt trăng sáng tỏ giữa bầu trời đêm. Nhưng tham, sân, si, phiền não giống như những đám mây đen, che khuất ánh sáng tự nhiên của tâm. Một khi chúng ta nhận diện, thấu hiểu và dần dần loại bỏ được những đám mây phiền não này, thì ánh sáng trí tuệ, giác ngộ tự nhiên sẽ hiển lộ.
Hành Thiền Và Buông Bỏ Phiền Não
Hành thiền là một phương pháp hữu hiệu để tu tập, nhưng chúng ta cần hiểu đúng về bản chất của thiền. Thiền không phải là phương pháp để đè nén phiền não, giống như dùng đá đè lên cỏ. Dùng sức đè nén, phiền não có thể tạm thời lắng xuống, nhưng khi sức nặng mất đi, cỏ phiền não sẽ mọc trở lại.
Muốn đạt đến sự an lạc, thanh tịnh thực sự, chúng ta cần phải nhận diện, quán chiếu thấu đáo bản chất của từng loại phiền não, từ đó học cách buông bỏ, không còn bị chúng chi phối. Bản ngã luôn đi đôi với tham, sân, si, và chỉ khi nào chúng ta thực sự tỉnh thức, sáng suốt, mới có thể nhận ra sự hiện diện của chúng và dần dần buông bỏ.
Hãy luôn ghi nhớ rằng, con đường giác ngộ, giải thoát không phải là việc niệm Phật một cách máy móc, hình thức, hay ngồi thiền để đè nén cảm xúc, mà là phải thấy rõ, hiểu rõ và buông bỏ những gì đang trói buộc, làm ô nhiễm tâm mình. Chỉ khi đó, chúng ta mới có thể đạt đến sự tự do, tự tại, giải thoát đích thực.
Nam Mô A Di Đà Phật.