Nam Mô Bổn Sư Thích Ca Mâu Ni Phật!
Kính thưa quý vị Phật tử, quý thiện nam tín nữ, cùng các bạn hữu duyên đang lắng nghe pháp thoại hôm nay!
Lời đầu tiên, cho phép tôi xin được gửi đến toàn thể đạo tràng lời chào kính mến, lời vấn an sức khỏe, cùng lời chúc quý vị luôn được an trú trong ánh từ quang gia hộ của Mười Phương Chư Phật.
Hôm nay, nhân duyên thù thắng, chúng ta lại được cùng nhau gặp gỡ, cùng nhau học hỏi, chia sẻ về những lời dạy vô giá, những chân lý vi diệu trong kho tàng giáo lý của Đức Thế Tôn. Và chủ đề mà tôi muốn trình bày, đàm luận cùng quý vị hôm nay, đó là vấn đề Chấp Hữu và Chấp Không trong Phật giáo – hai căn bệnh, hai cái thấy sai lầm, nguy hiểm, cần phải được nhận diện và loại bỏ trên con đường tu tập, hướng đến giác ngộ, giải thoát.
Những lời chia sẻ hôm nay, tôi xin được y cứ, trích dẫn từ những bài pháp thoại, những lời khai thị uyên thâm, sâu sắc của Hòa Thượng Thượng Từ Hạ Thông, một bậc cao tăng, một vị thầy đáng kính, đã dành trọn cuộc đời mình cho sự nghiệp hoằng dương Chánh Pháp, lợi lạc quần sinh.
Kính thưa quý vị!
Chấp Hữu, Chấp Không – Hai Căn Bệnh Trầm Kha
Trong Phật giáo, khái niệm Chấp Hữu hay Chấp Không đều là những cái thấy sai lầm, lệch lạc, mê mờ, dẫn đến những nguy hiểm khôn lường trong việc nhận thức, thấu hiểu thực tại, chân lý.
Chấp Không – Nguy Hiểm Của Sự Phủ Nhận Nhân Quả
Trước hết, chúng ta nói về Chấp Không. Chấp Không là khi một người tin rằng, cho rằng, không có nhân, không có quả, không có nghiệp báo luân hồi, không có hậu quả, kết quả của mỗi hành động, mỗi việc làm, mỗi ý nghĩ. Điều này đồng nghĩa với việc phủ nhận, bác bỏ hoàn toàn trật tự nhân quả, trật tự vận hành của vũ trụ.
Để minh họa cho sự nguy hiểm của Chấp Không, Hòa Thượng Từ Thông đã kể lại một câu chuyện được trích từ kinh Đại Bát Niết Bàn. Chuyện kể rằng, ngày xưa, có một vị vua, vì si mê, tà kiến, đã hết lòng tôn thờ, cung kính, cúng dường một vị Bà La Môn suốt 12 năm trời. Tuy nhiên, vị Bà La Môn này lại chủ trương, tuyên truyền, gieo rắc một tư tưởng, một tà thuyết, đó là: không có nhân, không có quả, không có nghiệp báo, không có đời này, đời sau.
Sau khi nghe xong, nhà vua nhận thấy rằng, tư tưởng, tà thuyết này hoàn toàn đi ngược lại với chân lý, với Chánh Pháp, với ý chí, nguyện vọng hướng tới con đường giác ngộ, giải thoát cho chính bản thân mình và cho muôn dân, trăm họ. Vì vậy, để bảo vệ Chánh Pháp, để giữ gìn giá trị, trật tự nhân quả trong xã hội, nhà vua đã quyết định chấm dứt, không cho vị Bà La Môn đó tiếp tục truyền bá tà kiến, tà thuyết của mình nữa.
Hậu Quả Khôn Lường Của Việc Chấp Không Nhân Quả
Kính thưa quý vị!
Chấp Không Nhân Quả, tức là phủ nhận, bác bỏ hoàn toàn rằng, mọi hành động, mọi việc làm, mọi ý nghĩ của chúng ta đều không gây ra bất kỳ một hậu quả, một kết quả nào. Điều này vô cùng nguy hiểm, vô cùng tai hại. Bởi vì, khi một người tin vào điều đó, họ sẽ mất đi trách nhiệm với chính cuộc sống của mình, mất đi ý thức, lương tri, đạo đức, không còn phân biệt được đâu là thiện, đâu là ác, đâu là đúng, đâu là sai.
Người Chấp Không Nhân Quả, họ thường sống buông thả, phóng túng, không quan tâm, không lo sợ đến hậu quả, kết quả của những hành động, việc làm của mình, từ đó, họ dễ dàng sa ngã, dễ dàng tạo ra nhiều tội lỗi, ác nghiệp, gây ra nhiều khổ đau, oan trái cho chính bản thân mình và cho cả những người xung quanh.
Phân Biệt Rõ Ràng Giữa Chấp Hữu Và Chấp Không
Vậy, chúng ta cần phải phân biệt rõ ràng giữa Chấp Hữu và Chấp Không:
Chấp Hữu: Là khi một người tin rằng, cho rằng, tất cả mọi sự vật, hiện tượng, mọi thứ trên đời này đều là thật, đều là có, đều là tồn tại một cách độc lập, riêng biệt, thường hằng, bất biến. Từ đó, sinh ra tâm tham lam, luyến ái, chấp trước, dính mắc, bám víu vào những thứ giả tạm, vô thường. Chính cái thấy sai lầm này, chính sự chấp trước, tham ái này, nó là nguồn gốc, là nguyên nhân dẫn đến bản ngã, dẫn đến đau khổ, phiền não, khiến cho con người dễ dàng bị cuốn trôi, dẫn dắt trong vòng xoáy của sinh tử luân hồi, của khổ đau triền miên.
Chấp Không: Ngược lại, Chấp Không là khi một người tin rằng, cho rằng, không có gì là thật cả, tất cả đều là hư vô, trống rỗng, không có gì tồn tại, không có nhân, không có quả, không có nghiệp báo luân hồi. Từ đó, sinh ra tâm buông lung, phóng túng, không tin vào nhân quả, không tin vào luân hồi, không có trách nhiệm với cuộc sống, không có ý chí, động lực, mục đích sống, không phân biệt được thiện ác, đúng sai, phải trái.
Con Đường Trung Đạo – Chìa Khóa Của Sự Giải Thoát
Kính thưa quý vị!
Trong Phật giáo, việc hiểu rõ, nhận thức sâu sắc về bản chất của nhân quả, và có trách nhiệm, ý thức với mỗi hành động, mỗi việc làm, mỗi ý nghĩ của chính mình, đó chính là chiếc chìa khóa vàng, mở ra cánh cửa giải thoát, đưa chúng ta ra khỏi biển khổ mênh mông, đạt đến bến bờ an vui, hạnh phúc, giác ngộ.
Hãy luôn ghi nhớ, khắc sâu trong tâm khảm con đường Trung Đạo, không Chấp Hữu, cũng không Chấp Không, mà phải thấy rõ, nhận thức đúng đắn về thực tướng của các pháp, đó là: Vô Thường, Khổ, Vô Ngã, Duyên Sinh. Có như vậy, chúng ta mới có thể đạt được sự thanh thản, tự do, tự tại và an lạc, hạnh phúc đích thực, ngay trong giây phút hiện tại, ngay trong cuộc đời này.
Nam Mô A Di Đà Phật!
CHÙA PHƯỚC QUANG 