Nam Mô Bổn Sư Thích Ca Mâu Ni Phật!
Kính bạch chư tôn Thượng Tọa, Đại Đức Tăng Già, kính thưa quý Phật tử, quý thiện nam tín nữ cùng các bạn đồng tu hiện diện trong đạo tràng trang nghiêm hôm nay!
Lời đầu tiên, cho phép tôi xin được thành kính đảnh lễ Tam Bảo, và xin gửi đến toàn thể quý vị lời chào kính mến, lời chúc sức khỏe, cùng lời chúc quý vị luôn tinh tấn, an lạc trên con đường tu học Phật pháp.
Hôm nay, nhân duyên hội đủ, chúng ta lại có cơ hội được cùng nhau vân tập về đây, dưới mái già lam thanh tịnh này, để cùng nhau lắng nghe, học hỏi, chia sẻ, chiêm nghiệm những lời dạy cao quý của Đức Thế Tôn. Và chủ đề mà tôi muốn trình bày, đàm luận cùng quý vị hôm nay, đó là một chủ đề tuy đơn giản, nhưng lại vô cùng thiết thực, sâu sắc, gắn liền với sự tu tập, với đời sống hằng ngày của mỗi chúng ta. Đó là: Lòng ta đã sẵn sàng để đón nhận Phật pháp hay chưa?
Những lời chia sẻ hôm nay, tôi xin được y cứ theo, được trích dẫn từ những bài pháp thoại, những lời khai thị, chỉ dạy quý báu của Sư Toại Khanh, một bậc thầy khả kính, đã có nhiều năm kinh nghiệm tu tập, hoằng pháp, lợi sinh.
Kính thưa quý vị!
Tâm Ta – Hồ Nước Phản Chiếu Ánh Trăng Phật Pháp
Như Sư Toại Khanh đã từng dạy, mỗi chúng ta hãy thử, hãy tự mình quán chiếu, suy ngẫm về một hình ảnh, một ví dụ rất đơn giản, nhưng lại vô cùng sâu sắc: Những chiếc hồ nước phản chiếu ánh trăng.
Ánh trăng sáng vằng vặc, tròn đầy trên bầu trời, tượng trưng cho Phật pháp, cho chân lý, cho sự giác ngộ, giải thoát. Còn tâm của chúng ta, mỗi người chúng ta, chính là những chiếc hồ nước, có khả năng phản chiếu ánh trăng ấy.
Vậy, câu hỏi đặt ra là: Tâm ta, hồ nước của ta, liệu có thể phản chiếu, có thể dung chứa, có thể thấu hiểu, có thể thể nhập được ánh sáng nhiệm mầu của Phật pháp hay không? Liệu tâm ta có đủ rộng mở, đủ trong sáng, đủ thanh tịnh, để có thể làm cho đời sống của chính chúng ta, và của những người xung quanh, trở nên an lạc, hạnh phúc, ý nghĩa hơn hay không?
Thiên Giang Hữu Thủy Thiên Giang Nguyệt – Vạn Pháp Do Tâm
Có một câu nói rất hay, rất nổi tiếng mà chúng ta thường được nghe: “Thiên gian hữu thủy, thiên gian nguyệt” – nghĩa là: ngàn dòng sông có nước, thì ngàn dòng sông đều có ánh trăng phản chiếu.
Câu nói này, hàm chứa một ý nghĩa vô cùng sâu xa: Phật pháp, chân lý, luôn luôn hiện hữu, luôn luôn tỏa sáng, giống như ánh trăng vằng vặc trên bầu trời kia. Nhưng, để ánh sáng của Phật pháp, của chân lý, có thể chiếu rọi vào tâm can, vào cuộc đời của mỗi chúng ta, thì điều quan trọng, điều tiên quyết, là tâm của chúng ta, lòng của chúng ta, cũng phải mở ra, cũng phải sẵn sàng, cũng phải đủ điều kiện để đón nhận, để dung chứa, để phản chiếu ánh sáng nhiệm mầu ấy.
Nếu tâm chúng ta còn đang chất chứa, còn đang đầy ắp những lo toan, phiền não, tham ái, chấp trước, giống như những khối bê tông dày đặc, ngổn ngang, thì làm sao ánh sáng của chân lý, của trí tuệ, của Phật pháp có thể xuyên thấu, có thể thấm nhuần, có thể soi rọi vào được?
Buông Bỏ Phiền Não – Mở Rộng Tâm Hồn
Cho nên, kính thưa quý vị, chúng ta cần phải học cách, phải nỗ lực, tinh tấn tu tập, để buông bỏ, xả ly những nỗi lo toan, phiền muộn, sầu khổ, những tham ái, chấp trước, những thứ đang làm cho tâm ta trở nên u mê, mờ tối, nặng nề, chật hẹp. Chúng ta cần phải mở rộng lòng mình, mở rộng tâm hồn mình, để đón nhận, để dung chứa, để thể nhập những điều tốt đẹp, những điều thiện lành, những lời hay, ý đẹp, những ánh sáng của chân lý, của trí tuệ, của Phật pháp.
Chỉ khi nào tâm của chúng ta thực sự trong sáng, thanh tịnh, an nhiên, tự tại, giống như mặt hồ phẳng lặng, không một gợn sóng, thì khi đó, chúng ta mới có thể thấy rõ, cảm nhận rõ, thể nhập trọn vẹn được ánh trăng nhiệm mầu của Phật pháp, của trí tuệ, của giác ngộ, giải thoát.
Sáu Căn – Phương Tiện Tu Tập Và Giải Thoát
Sư Toại Khanh cũng đã từng nhắc nhở chúng ta rằng, trong kinh điển, Đức Phật đã dạy: “Sinh tử có sáu căn, và chúng ta cũng phải dùng sáu căn để tu tập”.
Từ vô thỉ kiếp đến nay, trong vòng xoáy luân hồi, sinh tử, chúng ta đã từng dùng sáu căn: mắt, tai, mũi, lưỡi, thân, ý, để đắm nhiễm, để say mê, để vướng mắc trong sáu trần: sắc, thanh, hương, vị, xúc, pháp. Chính vì vậy, chúng ta đã tạo ra không biết bao nhiêu nghiệp chướng, không biết bao nhiêu khổ đau, phiền não.
Vậy nên, ngay trong kiếp sống này, ngay trong giây phút hiện tại này, chúng ta hãy để cho sáu căn, trở thành phương tiện, trở thành công cụ, trở thành cánh cửa, giúp chúng ta tu tập, chuyển hóa, hướng đến giác ngộ, giải thoát. Thay vì để sáu căn chạy theo, đắm nhiễm sáu trần, chúng ta hãy hướng sáu căn vào bên trong, để quán chiếu, để soi sáng, để nhận diện, để chuyển hóa những phiền não, khổ đau, những tham ái, chấp trước ngay trong chính nội tâm của mình.
Hoa Héo – Biểu Tượng Của Vô Thường
Có một câu hỏi, tưởng chừng như rất đơn giản, nhưng lại hàm chứa ý nghĩa vô cùng sâu sắc, mà Sư Toại Khanh đã đặt ra, đó là: “Bạn có thích nhìn hoa héo không?”.
Có lẽ, đa phần chúng ta, sẽ trả lời là không. Bởi lẽ, hoa héo, thường gợi lên trong ta cảm giác về sự tàn úa, héo hon, mất mát, chia ly. Nhưng, với Sư Toại Khanh, hoa héo, lại là biểu tượng, là hiện thân của sự tạm bợ, của tính chất vô thường, của quy luật sinh, trụ, dị, diệt, thành, trụ, hoại, không.
Nhìn vào đóa hoa đang tàn úa, đang héo hon, chúng ta nhận ra, chúng ta thấu hiểu được sự đổi thay, sự biến chuyển, sự sinh diệt, diệt sinh không ngừng của cuộc đời, của vạn pháp. Chúng ta nhận ra rằng, tất cả mọi thứ, dù đẹp đẽ, rực rỡ đến đâu, rồi cũng sẽ có lúc tàn phai, héo úa, rồi cũng sẽ trở về với cát bụi, hư không.
Từ đó, chúng ta học được cách buông bỏ, xả ly, không còn quá tham đắm, luyến ái, chấp trước vào những thứ giả tạm, vô thường, huyễn hoặc. Chúng ta học được cách sống an nhiên, tự tại, trọn vẹn, ý nghĩa trong từng phút giây, từng khoảnh khắc hiện tại quý báu này.
Lời Kết – Hãy Mở Rộng Tâm Đón Nhận Ánh Trăng Phật Pháp
Kính thưa quý vị!
Trong cuộc sống hằng ngày, chúng ta hãy luôn luôn tự hỏi chính mình: “Lòng ta đã thực sự sẵn sàng để đón nhận ánh trăng Phật pháp hay chưa?”.
Khi lòng ta rộng mở, bao dung, sẵn sàng đón nhận, học hỏi, thì tất cả mọi nơi, mọi lúc, mọi sự vật, hiện tượng, đều có thể trở thành ánh trăng, đều có thể trở thành bài pháp, đều có thể trở thành nhân duyên, phương tiện, giúp chúng ta tu tập, chuyển hóa, hướng đến giác ngộ, giải thoát.
Phật pháp, không phải là những gì cao siêu, xa vời, khó hiểu, khó thực hành, mà Phật pháp, chính là ở ngay trong lòng ta, ở ngay trong cuộc sống hằng ngày của chúng ta, khi chúng ta biết cách buông bỏ, xả ly những phiền não, tham ái, chấp trước, và biết cách mở rộng, khai mở, phát huy tâm từ bi, trí tuệ, yêu thương, vị tha của chính mình.
Nam Mô A Di Đà Phật!