“Con người chúng ta tương tự như 4 loại Ngựa được nêu trên, nên có những người dù họ có te tua tơi tả như tào lá chuối… thì họ cũng không biết sợ là gì. Nói liều… là căn bệnh trầm kha, nó đã ngấm ngầm giết chết bao nhiêu con người… Chúng sanh vốn cang cường khó độ, nhưng chưa ai đủ cứng rắn đứng vững chân trước cái chết bao giờ.”
Bốn Loại Ngựa Phản Ứng Với Roi Vọt
Đức Phật đã dùng hình ảnh bốn loại ngựa để ví dụ cho bốn hạng người trong cuộc đời này, dựa trên cách chúng phản ứng với sự thúc đẩy (cây roi):
1️⃣ Loại ngựa thứ nhất: Chỉ cần thấy cái dáng roi (thấy bóng dáng của sự thúc đẩy) là nó đã biết phải chạy. Đây là loại ngựa thượng hạng.
2️⃣ Loại ngựa thứ hai: Phải quất một cây vào da thịt nó mới chịu chạy. Loại này kém hơn loại một.
3️⃣ Loại ngựa thứ ba: Phải đánh nhiều nhiều, đánh đến đau điếng nó mới chịu chạy. Loại này tệ hơn nữa.
4️⃣ Loại ngựa thứ tư: Dù có đập đến chết nó cũng không chạy. Loại ngựa này thì hết thuốc chữa, người ta thường chỉ còn cách đem làm thịt… (Như bên Pháp họ có ăn thịt ngựa).
Con Người Cũng Tương Tự Như Vậy…
Sư Giác Nguyên giải thích rằng, con người chúng ta cũng y chang như bốn loại ngựa này khi đối mặt với sự thật về khổ đau, vô thường của cuộc đời – những điều đáng lẽ phải thúc đẩy chúng ta tu tập:
Loại người thứ nhất (Thấy bóng roi là chạy):
Có những người chỉ cần nhìn thấy, nghe thấy những cảnh khổ đau, sự vô thường xảy ra với những người hoàn toàn xa lạ, không mắc mớ gì tới họ (như thấy tai nạn, bệnh tật, chết chóc trên báo đài, ngoài đường…), là họ đã tự biết sợ hãi, tự biết tỉnh ngộ và muốn đi tu, muốn tìm con đường giải thoát rồi. Đây là hạng người có căn cơ rất tốt.
Loại người thứ hai (Đánh một roi mới chạy):
Hạng người này thì “lì” hơn. Họ phải đợi cho đến khi chuyện khổ đau, mất mát, vô thường đó xảy ra với những người mà họ quen biết (bạn bè, hàng xóm, đồng nghiệp…), thì họ mới bị sốc, mới giật mình. Chứ còn thấy người dưng gặp nạn mỗi ngày thì lòng vẫn dửng dưng. Phải có người quen “dính” vào chuyện gì đó, họ mới hết hồn, mới lo tu hành.
Loại người thứ ba (Đánh nhiều roi mới chạy):
Hạng người này còn “lì” hơn nữa. Họ phải đợi cho đến khi chuyện khổ đau, bất hạnh đó xảy ra ngay trên đầu của mình, trong chính gia đình mình, họ mới chịu tỉnh ngộ mà tu. Có nghĩa là bản thân phải trải qua sanh ly tử biệt, bệnh tật hiểm nghèo, phá sản, tan vỡ… những biến cố lớn lao tác động trực tiếp đến mình, thì mới chịu tu.
Loại người thứ tư (Đánh chết không chạy):
Đây là hạng người đáng thương nhất. Dù cho có chuyện gì xảy ra đi chăng nữa, dù khổ đau cùng cực, dù đối mặt với cái chết cận kề, thì họ vẫn nhất quyết không chịu tu, chết bỏ không thèm tu. Tâm họ quá chai lì, vô minh che lấp quá nặng nề.
Bốn Hạng Người Trong Cuộc Đời
Đó, 4 hạng chúng sanh, 4 hạng người trong cuộc đời là như vậy đó. Chúng ta hãy tự soi xét xem mình thuộc loại nào để biết mà nỗ lực, bạn nhé!
CHÙA PHƯỚC QUANG 