Trong cuộc sống, chúng ta thường gắn bó cảm xúc của mình với một người, một công việc hay một vai trò nào đó. Điều này không sai, nhưng nếu đặt toàn bộ hạnh phúc và sự ổn định tâm hồn vào người khác hay vào ngoại cảnh thì thật sự rất nguy hiểm. Tại sao? Bởi vì mọi thứ bên ngoài đều có thể thay đổi, còn nếu tâm ta yếu, ta dễ dàng bị cuốn theo.
💔 KHI HẠNH PHÚC PHỤ THUỘC VÀO NGƯỜI KHÁC
Khi yêu một người, ta thường “ở trọ” trong trái tim họ — nghĩa là mọi suy nghĩ, cảm xúc của mình đều xoay quanh người ấy. Ta tự hỏi: “Họ có vui không?”, “Có còn yêu mình không?”, “Họ đang làm gì nhỉ?”. Ta bỏ bê chính mình, bỏ quên thân tâm mình để sống trong thế giới tưởng tượng về một người khác.
Tương tự như vậy, khi dồn toàn bộ tâm sức cho con cái, cha mẹ có thể quên cả bản thân. Họ sống vì con, lo cho con, thậm chí hy sinh cả đời cho con. Đến khi con trưởng thành, tự lập và không cần sự chăm sóc như trước nữa, cha mẹ rơi vào cô đơn và mất phương hướng, không biết sống vì điều gì nữa. Vì sao? Vì họ đã sống trong con, mà chưa từng học sống trong chính mình.
💼 KHI CÔNG VIỆC TRỞ THÀNH CHỖ DỰA
Nhiều người nghiện đi làm vì nơi công sở giúp họ thể hiện năng lực, được khen ngợi, được ngưỡng mộ. Trong khi ở nhà, họ không có ai để “trình diễn”, chỉ còn lại bản thân trần trụi với khuyết điểm và sự thật. Nhưng công việc cũng vô thường: hôm nay thăng tiến, mai thất nghiệp; hôm nay sếp dễ thương, mai lại khó tính. Hạnh phúc phụ thuộc vào công việc là một canh bạc nhiều rủi ro.
🧘♂️ BÀI HỌC TỪ ĐỨC PHẬT: TRỞ VỀ VỚI CHÍNH MÌNH
Đức Phật đã dạy rằng: chỗ an toàn nhất để trú ngụ chính là nơi nội tâm mình. Chúng ta giống như người hành hương đi tìm hạnh phúc từ bên ngoài — từ người khác, từ thành công, từ những vai trò xã hội. Nhưng tất cả đều có thể đổi thay. Và rồi, ta vỡ mộng, ta đau khổ.
Ngài nói rằng, chúng ta đã quá quen sống theo kiểu nương tựa người khác mà không hay biết. Nhưng khi những chỗ dựa ấy mất đi hay thay đổi, ta cảm thấy như mất cả thế giới. Lỗi không nằm ở đối tượng ngoài kia, mà ở chính phiền não và tâm yếu đuối bên trong chúng ta.
🌟 LÀM SAO ĐỂ KHÔNG BỊ CHI PHỐI?
- Nhận diện cảm xúc: Khi bạn bắt đầu bị cuốn vào một đối tượng (người, việc, con cái…), hãy dừng lại và quan sát mình. Có phải bạn đang quên mất chính mình?
- Thực tập chánh niệm: Trong lúc nghe pháp, làm việc, tiếp xúc…, hãy thỉnh thoảng quay về xem thân mình đang sao? Cảm giác dễ chịu hay khó chịu? Tâm đang nghĩ gì?
- Hành thiền: Thiền giúp bạn luyện tập khả năng vừa quan sát bên ngoài vừa quay về nội tâm. Khi thực tập đều đặn, bạn sẽ thấy mình ít bị cuốn theo cảm xúc hơn.
- Trở về với Phật trong chính mình: Quy y Phật, Pháp, Tăng không chỉ là một nghi thức tôn giáo, mà là một lời nhắc: hãy nương tựa vào trí tuệ tỉnh thức nơi tự tâm. Phật ở trong con, thanh tịnh cũng ở trong con.
🔥 CÂU CHUYỆN CÂY ĐÈN VÀ CẬU BÉ MÙ
Có một cậu bé mù được bạn tặng cho cây đèn để soi đường. Từ đó, cậu tin tưởng hoàn toàn vào cây đèn và bỏ luôn kỹ năng dò đường của mình. Cho đến khi đèn tắt — cậu hoảng loạn và lạc lối. Chúng ta cũng vậy, nếu chỉ dựa vào “cây đèn” là người khác, công việc, tài sản… thì đến lúc “đèn tắt”, ta sẽ không biết cách nào để đi tiếp.
👉 GIẢI PHÁP LÀ KẾT HỢP CẢ HAI: Biết sử dụng cây đèn, nhưng vẫn giữ kỹ năng tự bước đi. Biết trân quý người khác, nhưng không quên chính mình.
🌺 KẾT LẠI: HẠNH PHÚC THẬT SỰ LÀ BIẾT TRỞ VỀ
Trở về nội tâm không dễ dàng, vì ta đã xa rời chính mình quá lâu. Nhưng đó là con đường duy nhất để thật sự an ổn, hạnh phúc và tự do. Hãy bắt đầu từ hơi thở, từ cảm xúc, từ sự quan sát thân-tâm mỗi ngày.
Đừng chạy theo những thứ không bền vững. Đừng đặt hết trái tim mình vào tay người khác. Hãy học cách sống trọn vẹn với chính mình – đó mới là tình yêu lớn nhất, lâu bền nhất, và tự do nhất.
CHÙA PHƯỚC QUANG 