Tu hành không chỉ là sự thay đổi trong tâm niệm, mà còn là một cuộc cách mạng trong cách chúng ta nhìn nhận, suy nghĩ và tiếp xúc với thế giới xung quanh, bao gồm cả những ngôn từ mà ta nghe và sử dụng hằng ngày. Trong dòng chảy cuộc sống, có những từ ngữ bị gán cho là thô tục, khó nghe. Nhưng nếu người tu cứ mãi né tránh những điều nhỏ nhặt ấy, làm sao có thể vững vàng đối diện với những sóng gió lớn lao của cuộc đời?
Quán Chiếu Ngôn Từ: Từ Hình Tướng Đến Bản Chất
Một hành giả chân chính không nên để tâm dao động bởi bất kỳ ngôn từ nào, dù đó là những lời lẽ cao quý hay bị xem thường. Tất cả đều là những âm thanh giả lập, nương vào duyên mà sinh khởi và tan biến. Nếu ta sợ hãi những từ ngữ bị cho là “thô”, thì chính những lời “ngọt ngào, ca tụng” cũng có thể khiến ta rơi vào cạm bẫy của sự mê lầm, bị dẫn dắt bởi những lời đường mật phù phiếm.
🧘 Người học đạo cần rèn luyện tâm như trâu sắt, không hề nao núng trước tiếng gầm của sư tử. Phải giữ tâm như người gỗ, không bị lay động bởi tiếng hót quyến rũ của chim vẽ. Đây chính là biểu hiện của một người đã thấu rõ bản chất của mọi pháp là do duyên sinh, là hư huyễn, không có một tự tánh cố định.
Pháp Thân Như Lai: Niết Bàn Thường Trụ Ngay Trong Hiện Tại
Niết bàn không phải là một cõi giới xa xôi nào khác. Nó hiện diện ngay trong từng khoảnh khắc hiện tại nếu tâm ta vắng lặng, không còn những vướng mắc, chấp trước. Niết bàn thường trụ, nghĩa là sự vắng lặng và giải thoát này luôn có mặt, không gián đoạn trong bất kỳ không gian và thời gian nào. Nếu ta chưa cảm nhận được, đó là do tâm ta còn u mê, chưa nhận diện được bản chất chân thật, chứ không phải vì Niết bàn không tồn tại.
Kinh Đại Niết Bàn được xem là kho tàng những bí mật thâm sâu của Như Lai – chỉ được khai mở khi người học trò đã đạt đến một trình độ nhất định về căn cơ và trí tuệ. Đây là giáo pháp uyên áo, không dành cho những người mới bắt đầu, nhưng một khi hạt giống này đã được gieo vào tâm, thì chỉ cần lắng nghe, thấu hiểu và tin nhận, ta đã bắt đầu bước đi trên con đường Bồ Tát hạnh.
Hạt Giống Bồ Đề: Một Niệm Hướng Về
Trong những giây phút hoảng loạn, khổ đau tột cùng, nếu ta khơi dậy một niệm hướng về Tam Bảo – nhớ đến Phật, Pháp, Tăng như những ngọn hải đăng thường trụ – thì hạt giống Bồ đề tiềm ẩn trong tâm đã bắt đầu nảy mầm. Một niệm quy y, tức là quay về nương tựa chính bản thân mình, quay về với Phật tánh vốn có trong ta – đó chính là gốc rễ nuôi dưỡng đạo tâm ngày càng lớn mạnh.
Đức Tin Không Phân Biệt: Một Sự Nguy Hiểm Tiềm Ẩn
Một trong những điều đáng lo ngại là có những người có một lòng tin rất lớn, nhưng lại tin vào tất cả mọi thứ một cách mù quáng, thiếu sự chọn lọc và suy xét. Họ có thể tin Phật, nhưng đồng thời cũng tin vào các vị thần linh, các tín ngưỡng dân gian, thậm chí cả những giáo lý ngoại đạo. Mặc dù bề ngoài có vẻ là người có lòng đạo, nhưng nếu thiếu đi sự hiểu biết đúng đắn, thì đức tin ấy không những không dẫn đến giải thoát mà đôi khi còn trở thành một rào cản trên con đường tu tập.
🎯 Tu hành không phải là tin một cách mù quáng, mà là tin bằng trí tuệ. Tu hành không chỉ là việc cúng dường, lễ bái hay nghe pháp mà không cần suy ngẫm, thấu hiểu. Một người Phật tử chân chính là người có khả năng phân biệt được pháp nào chân chính, pháp nào sai lệch, pháp nào phù hợp với căn cơ của mình, và có một lập trường vững chắc trên con đường đạo.
Hướng Đi Rõ Ràng: Đạo Tâm Kiên Định
Không ai ép buộc chúng ta phải kỳ thị bất kỳ tôn giáo nào khác, nhưng một khi đã lựa chọn con đường Phật giáo, mỗi người cần có một lý tưởng rõ ràng, một hướng đi nhất quán. Không thể hôm nay tu theo Phật, ngày mai lại đi cúng tế thần linh, rồi nghe theo thuyết này, học theo giáo lý kia… Một con đường đi mà cứ mãi rẽ ngang, thay đổi thì không bao giờ có thể đến đích.
🪷 Người tu cần xác định rõ ràng mục tiêu cuối cùng của mình là gì: đó là sự giác ngộ, là sự giải thoát khỏi mọi khổ đau. Để đạt được điều đó, chúng ta phải bước đi một cách thẳng thắn, vững vàng trên con đường đã chọn, không lạc lối, không dao động trước những cám dỗ, những lời mời gọi từ bên ngoài.
TỪ NGÔN NGỮ THƯỜNG NHẤT ĐẾN CHÂN LÝ CAO QUÝ
🌿 Tu hành là chuyển hóa – không chỉ chuyển hóa tâm, mà còn chuyển hóa cách nhìn, cách nghĩ, cách tiếp nhận mọi sự việc, kể cả ngôn từ. Trong đời sống hằng ngày, có những từ ngữ bị cho là thô tục, phản cảm. Nhưng nếu người tu cứ mãi e ngại những điều nhỏ ấy, thì làm sao có thể đối mặt với những nghịch cảnh lớn trong đời?
Quán chiếu ngôn từ – Từ tướng đến tánh
Một người thật sự học đạo không nên để tâm bị lay động bởi những từ ngữ, dù là những từ được xem là tôn quý hay thấp hèn. Tất cả đều là ngôn thuyết giả lập, là duyên sanh vô thường. Nếu ta sợ hãi những ngôn từ bị cho là “thô”, thì chính những từ “ngọt ngào, khen ngợi” cũng dễ khiến ta sa vào mê lầm, bị dẫn dắt, bị đánh lừa bởi những lời đường mật ngoài đời.
🧘 Người học đạo phải tập như trâu sắt, không sợ tiếng hét sư tử. Phải như người gỗ, không bị mê bởi tiếng chim vẽ. Đó là biểu hiện của người đã thấy rõ bản chất các pháp là duyên sinh, là hư huyễn, không có tự tánh.
Pháp Thân Như Lai – Niết bàn thường trụ
Niết bàn không ở đâu xa. Nó có mặt ngay trong mỗi khoảnh khắc hiện tiền nếu tâm ta thanh tịnh, không còn vướng mắc. Niết bàn thường trụ là không gián đoạn, không vắng mặt ở bất kỳ không gian hay thời gian nào. Nếu ta không cảm nhận được, ấy là do tâm ta chưa mở, chưa nhận diện đúng đắn chứ không phải vì Niết bàn không hiện hữu.
Kinh Đại Niết Bàn là kho tàng bí mật của Như Lai – chỉ được mở ra khi đệ tử đã đủ căn cơ, đủ trí tuệ để tiếp nhận. Đây là giáo pháp sâu xa, không dành cho người mới bắt đầu, nhưng một khi đã gieo hạt giống ấy vào tâm, thì chỉ cần nghe, hiểu, tin nhận là đã bắt đầu bước đi trên con đường Bồ Tát hạnh rồi.
Hạt giống Bồ đề – Chỉ cần một niệm quay về
Trong những lúc hoảng loạn, đau khổ, nếu ta khởi một niệm hướng về Tam Bảo, nhớ Phật, Pháp, Tăng là thường trụ, thì hạt giống Bồ đề trong tâm đã nảy mầm. Một niệm quy y – nghĩa là quay về với chính mình, với Phật tánh trong ta – chính là gốc rễ nuôi lớn đạo tâm.
Tin tưởng không phân biệt – Đức tin nguy hiểm
Một trong những điều đáng lo là có người có lòng tin rất lớn – nhưng lại tin hết mọi thứ, không chọn lọc, không sáng suốt. Họ tin Phật, nhưng cũng tin ông địa, tin bà chúa xứ, tin cả các tín ngưỡng ngoại đạo… Mặc dù bề ngoài có vẻ là người có đạo tâm, nhưng nếu không có sự hiểu biết đúng đắn, thì đức tin không dẫn đến giải thoát, mà có khi lại là rào cản.
🎯 Tu không phải là tin đại, mà là tin có trí tuệ. Tu không phải chỉ là cúng dường, lạy Phật, nghe pháp mà không cần hiểu. Một người Phật tử chân chính là người hiểu được pháp nào đúng, pháp nào sai, pháp nào hợp căn cơ, và có một lập trường vững chắc trên con đường đạo.
Hướng đi rõ ràng – Đạo tâm kiên định
Không ai bắt buộc ta phải kỳ thị các tôn giáo khác, nhưng một người đã chọn con đường Phật giáo thì phải có lý tưởng rõ ràng, không thể hôm nay tu Phật, mai lại đi cúng thần linh, rồi nghe thuyết này, theo giáo lý kia… Đi như vậy thì không thể nào đến đích được, vì cứ mãi rẽ ngang.
🪷 Người tu phải xác định được đích đến của mình là gì. Là giác ngộ, là giải thoát. Muốn vậy, phải đi cho thẳng, cho vững, không lạc hướng, không lung lay trước mọi cám dỗ bên ngoài.
CHÙA PHƯỚC QUANG 