LỰC ĐẨY, LỰC CẢN, LỰC TRÌ KÉO

Trên con đường tu tập hành trì, mỗi chúng ta đều chịu tác động bởi ba lực vô hình. Hiểu rõ chúng là chìa khóa để biết đâu là chướng ngại cần vượt qua, và đâu là năng lượng cần vun bồi.

⚙️ Hiểu Rõ Ba Lực Vô Hình

🚀 Lực Đẩy (Pháp Thuận)

Là những điều kiện hỗ trợ, thúc đẩy việc tu tập. Lực này phải do ta chủ động trau dồi mà có, bao gồm: Chánh niệm, Tỉnh giác, Tuệ Văn-Tư-Tu.

🚧 Lực Cản (Pháp Nghịch)

Là quả của nghiệp quá khứ đã trổ sinh, ngăn cản con đường tu tập. Ví dụ điển hình là bệnh tật, hoàn cảnh sống khó khăn bất ngờ ập đến.

⚓ Lực Trì Kéo (Pháp Nghịch)

Là những “giặc lòng” làm trì trệ, lui sụt sự tinh tấn. Ví dụ: sự lười biếng, nản lòng, không kham nhẫn, tâm dao động, buồn ngủ.

Người bình thường dễ bị chùn bước trước Lực Cản và Lực Trì Kéo. Nhưng người có trí tuệ biết rằng, mấu chốt không nằm ở việc né tránh chúng.

“Trong đường tu tập, chúng ta chỉ sợ không đủ Lực Đẩy, chớ không sợ Lực Cản và Lực Trì Kéo.”

📱 Ví Dụ Thực Tế: Cuộc Điện Thoại Gián Đoạn

Hãy hình dung một ví dụ rất đời thường để thấy ba lực này vận hành:

Một người đang ngồi thiền. Sự an trú trong tỉnh thức lúc này chính là Lực Đẩy.

Bỗng chuông điện thoại reo lên. Tiếng chuông và suy nghĩ “có nên nghe máy không?” chính là Lực Trì Kéo, nó làm gián đoạn sự chú tâm.

Nếu người đó quyết định nghe điện thoại, hành động này tạo ra một Lực Cản, ngăn chặn hoàn toàn sự tu tập. Nếu đó lại là một cuộc gọi khó chịu, tâm bực tức, hối tiếc nổi lên, người đó không những mất đi Lực Đẩy mà còn tạo thêm nghiệp bất thiện mới.

💡 Sợ Gì Trên Đường Tu?

Vậy trên con đường tu tập, chúng ta nên sợ lực nào?

Câu trả lời vẫn là: Chúng ta không sợ Lực Cản hay Lực Trì Kéo, mà chỉ sợ không đủ Lực Đẩy.

  • Tại sao không sợ Lực Cản? Vì đó là quả nghiệp cũ, ta không thể biết trước để lo sợ, việc cần làm là chấp nhận và vượt qua.
  • Tại sao không sợ Lực Trì Kéo? Vì “giặc lòng” có thể bị chế ngự nếu ta sống tỉnh thức, có đủ Ngũ Lực (Tín, Tấn, Niệm, Định, Tuệ).

Điều đáng sợ duy nhất là không được gặp Chánh Pháp, không có Pháp Học và Pháp Hành để phát triển Lực Đẩy. Có đủ Lực Đẩy cũng giống như một chiếc xe khỏe, đầy xăng, sẵn sàng lên đường.

Chiếc xe sẽ chạy xa và Lực Cản không thể nào đuổi kịp. Càng bỏ bớt gánh nặng của Lực Trì Kéo, xe càng đi nhanh và vững vàng hơn.

— Sư Sán Nhiên giảng (New Dharma Readers)