Thế nào là “có”? Phải chăng sở hữu hình tướng bên ngoài đã là đủ? Bài kệ này là một dòng suy tưởng sâu sắc về bản chất của sự sở hữu, nhắc nhở chúng ta rằng nếu thiếu đi “sức sống” từ bên trong, vạn vật và cả cuộc đời này cũng chỉ là cái vỏ rỗng không, có mà như không.
Bóng đèn có vỏ thủy tinh, không điện, đêm vẫn đen.
Chiếc điện thoại bóng loáng, không sóng, thành cục nhựa.
Xe quý không bánh, đỗ mãi giữa sân đời.
Tàu dài không đường ray, mấy toa buộc vào gió.
Lối mòn sẵn trước chân, chẳng bước, đường hóa không.
Ta cũng vậy: có sắc, có thân, có sáu căn mở cửa,
Thiếu sức sống hiền thiện, đời nguội như tro tàn.
Sức sống ấy là Tín, là Tấn, là Niệm, Định, Tuệ;
Không thắp lên, ngọn đèn tâm đâu bắt lửa an nhiên.
Nhân gây quả, quả lại dắt quả, quả trở lui thành nhân;
Thiện làm nền cho thiện, bất thiện gọi bất thiện.
Ở cảnh vui hay khổ, người học đạo đều gieo hạt,
Gieo hạt thấy-biết-đúng, quả về sẽ mát lành.
Có tiền, quyền, danh, sắc — nửa phần gọi là “có”;
Nửa còn lại: ta dùng chúng để đi đâu?
Nếu chỉ ôm ôm giữ giữ, thành chiếc xe thiếu bánh,
Quẩn quanh cơm áo cửa nhà, rồi già rồi mỏi thôi.
Có điện thoại mà không sóng, như tâm không tần số Phật;
Nghe pháp mà không lọt, chữ nghĩa lướt qua tai.
Đổi tần số đi bạn: chánh tín, chánh kiến làm nền,
Thấy đúng điều mình tin, tin vững điều mình thấy.
Tin Phật trí bi, tin Pháp diệt khổ, tin Tăng tăng thánh hạnh,
Tin giới thân khẩu ý — chiếc ray giữ đoàn tàu.
Có ray, tàu mới tới; có đạo, lòng mới an;
Bát chánh đạo là mốc, đưa đêm dài qua sáng.
Chớ bám dính như keo: thương cũng dính, ghét càng dính;
Buông một sợi, trời cao; buông hai sợi, biển rộng.
Hãy tập nhìn vạn pháp: do duyên hợp rồi tan,
Như mây gom rồi tán, như trăng tròn khuyết qua.
Con đường không ai cấm — chỉ ta quên bước tới;
Hãy đi bằng hơi thở, mà lắng xuống trái tim.
Mỗi sát-na tỉnh thức, là đóng thêm đường ray mới,
Cho đoàn tàu tâm linh, vượt đèo dốc tử sinh.
Có mà không — trở thành có — khi tâm khởi công phu:
Thắp đèn bằng thiện pháp, nối sóng với từ bi.
CHÙA PHƯỚC QUANG 